ثبات به اقتصاد ایران باز می گردد؟
بازار بی‌ثبات است و بازگرداندن ثبات به آن، همان‌طور که رئیس جدید بانک مرکزی هم اعلام کرده، باید در اولویت قرار بگیرد.
سیدحسین سلیمی
رشد دیروز و امروز بازار سرمایه ناشی از تلاش برای ساماندهی فروش ارز صادرکنندگان گروه‌های پتروشیمی و فولادی است. پیش‌ازاین مشخص نبود که ارز صادرکنندگان این گروه‌ها باید با چه نرخی عرضه می‌شود و از سوی دیگر بعضی احتمال فرش با نرخ ۴ هزار و۲۰۰ تومان را مطرح می‌کردند. به‌تازگی درباره عرضه این ارز در بازار ثانویه و تعیین نرخ بالاتر برای فروش توافق شده است و همین مسئله به رشد شاخص کل در بازار سرمایه انجامید. امید این است که روند رشد در بازار سرمایه ادامه پیدا کند اما نقشه‌ها و برنامه‌های کوتاه‌مدت( یک‌روزه و یک‌هفته‌ای) احتمال بروز نوسان را تشدید می‌کند. یک احتمال دیگر درباره تغییر شاخص کل معامله کارگزاری‌های دولت و اشخاص حقوقی است. این امکان محتمل است و باید بررسی کرد که چه میزان از خرید سهام توسط حقوقی‌ها انجام‌شده و چه میزان از سوی حقیقی‌های خریداری شده است. ارائه پیشنهاد مذاکره از سوی ترامپ هم‌زمان با تفاهم در مورد فروش ارز صادراتی در بازار ثانویه به کمک شاخص کل آمده است. این مسئله روانی هم‌چنین بر نرخ دلار در بازار داخلی اثر گذاشت و کاهش آن را به دنبال داشت. به‌طورکلی مجموع شرایط نشان از دیدگاه مثبت در بازار سرمایه دارد.
از دیگر نکات اثرگذار در وضعیت بازار سرمایه تغییر ریاست بانک مرکزی و تأکید رئیس‌کل جدید بر اعلام برنامه‌ای تازه در آینده است. وعده ریاست جدید ثبات بیشتر است و این مسئله به اثرگذاری مثبت در بازار منجر شده است. البته هم‌زمان با حضور عبدالناصر همتی در بانک مرکزی قیمت سکه افزایش پیدا کرد اما در بازار نه کسی سکه می‌فروشد و نه می‌خرد و در بعضی موارد تنها فروش انجام می‌شود. افزایش نرخ ارز در بازار داخل هم با رکود خریدوفروش همراه شده است.
اکنون سؤال این است که حضور رئیس جدید در بانک مرکزی تا چه اندازه به بهبود وضعیت اقتصاد کمک می‌کند؟ تحولات اقتصادی ناشی از تصمیم یک فرد نیست. یک مجموعه دراین‌باره تصمیم و سیاست‌گذاری می‌کنند و نمی‌توان انتظار داشت که با تغییر یک فرد از مجموعه به ناگاه بازار سروسامان پیدا کند. بهره بانکی، ثبات بازار و دیگر شاخص‌های اقتصادی همه باید اصلاح و بهبود پیدا کند. وضعیت اقتصاد در چهار ماه گذشته نشان می‌دهد که بانک مرکزی عملکرد موفقیت‌آمیزی نداشته است. پس از تک‌نرخی کردن ارز هر زمان که بانک مرکزی اعلام کرد افزایش قیمت حباب است و واقعی نیست، قیمت بیشتر شد. بازار بی‌ثبات است و بازگرداندن ثبات به آن، همان‌طور که رئیس جدید بانک مرکزی هم اعلام کرده، در اولویت قرار گرفته است. امیدواریم تجربه سیاسی، بانکی و دانش اقتصادی رئیس‌کل جدید بانک مرکزی برای بازگرداندن ثبات به کمک او بیاید هرچند بی‌ثباتی‌های اخیر نه ناشی از عملکرد یک فرد بلکه محصول یک مجموعه است.