۱۳ فرش ایرانی در نوبت ثبت جهانی قرار دارد
«فروغ اسماعیلی» روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: از سال ۱۳۹۰ تاکنون فرش ۵۷ منطقه ایران به ثبت ملی رسیده است که از این تعداد ۲۹ اثر ثبت جهانی شده اند و پرونده ۱۳ منطقه دیگر به سازمان مالکیت جهانی ارسال شده است.
وی ابراز امیدواری کرد که پرونده های ارسالی هرچه سریع تر ثبت جهانی شوند تا بتوان پرونده سایر مناطق فرش ایران که ثبت ملی شده اند، به این نهاد بین المللی ارسال شود.
به گفته معاون مرکز ملی فرش، ثبت ملی و جهانی فرش به منظور حمایت تجاری و اقتصادی از حقوق فرش مناطق و جلوگیری سوء استفاده از نشان و شهرت فرش آن مناطق انجام می شود.
وی که به فراکسیون فرش و صنایع دستی مجلس شورای اسلامی نیز مشاوره می دهد، اظهار داشت: ۲۹ منطقه ای که فرش آنها به ثبت جهانی رسیده شامل تبریز، هریس، تابلو فرش سردرود، ماهی خوی، اردبیل، اصفهان، نایین، کاشان، ایلام، ورامین، مشهد، کاشمر، کردی خراسان شمالی، ترکمن جرگلان و بجنورد، چهارمحال و بختیاری، مهستان، مود بیرجند، سیستان، گبه فارس، قشقایی فارس، قم، کرمان، سنقرکلیایی کرمانشاه، ترکمن گلستان، لرستان، ساروق، همدان، یزد و اردکان است.
به گفته اسماعیلی، فرش دستباف ۲۹ منطقه که ثبت جهانی شده اند، برای نخستین بار در بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی فرش که از سوم تا نهم شهریور در تهران برپا بود، در کنار هم به نمایش درآمد.
معاون مرکز ملی فرش، هدف از کنار هم قرار دادن فرش دستباف ۲۹ منطقه کشور را آشنایی مردم با ویژگی ها و تفاوت های فرش این مناطق دانست.
وی درباره زمان به نتیجه رسیدن پرونده های ارسالی در سازمان جهانی مالکیت فکری توضیح داد: فرآیند ثبت یک سال به طول می انجامد؛ پس از مراحل کارشناسی، چنانچه ایراد و اشکالی گرفته نشود، پرونده برای بررسی و اظهار نظر کشورهای عضو معاهده لیسبون به همه کشورهای عضو معاهده ارسال می شود.
معاهده لیسبون برای حمایت از علائم منبع و ثبت بینالمللی آنها در سال ۱۹۵۸میلادی به تصویب رسید و ایران نیز یکی از اعضای آن است.
اسماعیلی افزود: در این مرحله، در صورتی که اشکالی از سوی کشورهای عضو گرفته نشود، فرش آن منطقه به ثبت جهانی می رسد.
فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، پرتغال، الجزایر، ترکی، یونان بوسنی و هرزگوین، بلغارستان، بورکینافاسو، کنگو، کوبا، چک، کره شمالی، گابون، گرجستان، یونان، هایتی، مجارستان، اسرائیل، مونتنگرو، مراکش، نیکاراگوئه، پرو، پرتغال، مولداوی، رومانی، صربستان، اسلوواکی، مقدونیه، توگو و تونس از اعضای معاهده لیسبون هستند.
** تاریخچه فرش بافی در ایران
به گزارش ایرنا، طبق روایات شاهنامه فردوسی، آغاز فرش بافی، رشتن و بافتن به زمان تهمورث یعنی زمان پیشدادیان باز می گردد؛ در تاریخ طبری از فرش هایی که با مو و پشم حیوانات در این دوره بافته شده سخن رفته است.
قدیمی ترین نشانه از هنر قالیبافی به عصر مفرغ باز می گردد این نشانه یک کارد قالیبافی است که از گورهای عهد مفرغ ترکمنستان و شمال ایران یافت شده است.
در شهر سوخته (دشت سیستان ـ جنوب شرقی ایران) نیز فرش های حصیری و پارچه و ابزارهای بافندگی به دست آمده که متعلق به ۲۵۰۰ تا ۲۸۰۰ پیش از میلاد است. در دوره هخامنشیان، به نقل از گزنفون، شهر کهن ساردیس به قالی های گره باف خود فخر می کرده که به نقش های حاشیه و هیکل های مردان و شیردال های افسانه ای آراسته بوده است.
کهن ترین قالی ها به ترتیب قالی کشف شده در نقش برجسته کاخ نینوا، فرش پازیریک از پنجمین گور اقوام سکایی، تکه فرش قومس (دوران ساسانیان)، فرش آناتولی (۱۳-۱۴م) بازمی گردد.